Blended lesgeven is . . . . het Blended Design Canvas!

joanneheidingadocenten

Deze blog is het zevende deel van mijn nieuwe blog-serie ‘Blended lesgeven is . . . .’. In deze blogs ga ik in op een aspect van blended en online lesgeven dat aandacht verdiend, zodat ook ons ‘nieuwe’ onderwijs kan blijven groeien en ontwikkelen.

LinkedIn

Onlangs zette ik een printscreen van het Blended Design Canvas uitgewerkt in Lucidspark op LinkedIn. Dit leverde veel reacties op (89 likes en ruim 7300 views) en zette mij aan het denken. Uit de reacties las ik een grote behoefte aan handige tools: Lucidspark is een relatief eenvoudig whiteboard, waarin je brainstormprocessen ook online kan begeleiden. Ook heb ik dankzij die post meerdere gesprekken gevoerd met trainers en docenten over het ontwerpen van onderwijs. Op dit gebied is er een grote behoefte aan een gedegen methode die het ontwerpproces structureert en daarvoor heb ik in 2018 het Blended Design Canvas ontworpen. Het canvas heb ik vervolgens in Lucidspark gezet en voilà: een ONLINE ontwerptool voor het onderwijs!

Onderwijs ontwerpen

Onderwijs ontwerpen als taak, functie of onderneming is relatief nieuw. Ik weet niet precies wanneer we overstapten van lesmodules voorbereiden naar ontwerpen, maar deze stap heeft grote impact op hoe we naar het onderwijs kijken. Als je namelijk gaat ontwerpen, dan doorloop je een aantal denkstappen. ‘Gewone’ ontwerpers en vormgevers weten dit al lang, maar een ontwerp maken begint altijd bij de gebruiker, in dit geval de student én de docent. Gedegen onderzoek naar je gebruikers is daarom heel nuttig om een goed ontwerp te kunnen maken. Als je weet voor wie je onderwijs maakt, kan je de werkvormen, de bronnen en de flow in jouw lessen daarop afstemmen.

Leeromgevingen

Het ontwerpen van onderwijs heeft een extra dimensie gekregen sinds de opkomst van blended learning en door de Coronacrisis wordt deze dimensie nog belangrijker, namelijk het bewust inrichten en afstemmen van verschillende leeromgevingen. Doordat we blended zijn gaan lesgeven zijn er meerdere omgevingen waarin geleerd wordt en is het noodzakelijk deze op elkaar af te stemmen. Er wordt nu namelijk geleerd in:

  • een online en offline setting als klas,
  • projectgroep of individueel,
  • tijdens een stage werk

Dit zijn samen wel zes leeromgevingen!

Je kan leeromgevingen ook indelen op vorm. Bijvoorbeeld bij het afstuderen, dan heb je te maken met veldonderzoek, deskresearch, schrijven, begeleiding en beoordeling. In elke ‘omgeving’ wordt op een andere manier geleerd en kan je andere werkvormen inzetten.

Werkvormen

Het ontwerpen van blended onderwijs is het effectief afstemmen van leeromgevingen en werkvormen, zodat een didactisch leerpad ontstaat. Het gaat niet zozeer om online tools en digitaal lesgeven, dit is een vanzelfsprekend onderdeel van blended learning, maar zeker geen voorwaarde. Door te ontwerpen vanuit de gebruikers en de leeromgevingen kan je werkvormen bedenken die studenten activeren en motiveren en die het onderwijs voor de docent behapbaar en inspirerend maakt. Een werkvorm is dan niet meer een kunstje, maar een essentieel onderdeel van het programma en de motor achter het behalen van de leerdoelen. Mede daarom denk ik dat het heel belangrijk is dat docenten zelf hun werkvormen bedenken, eventueel geïnspireerd op ideeën van anderen, maar 100% afgestemd op de eigen context.

Blended Design Canvas

Met het Blended Design Canvas ontwerp je onderwijs vanuit de gebruiker, met leeromgevingen en via werkvormen. Het canvas is eigenlijk een groot werkblad (en als werkvorm geïnspireerd door het Business Model Canvas van Osterwalder) waarin je stap voor stap het ontwerpproces doorloopt. Dit doe je bij voorkeur in een team, zodat je elkaar inspireert en draagvlak creëert voor het ontwerp. En als het canvas is ingevuld kan je deze digitaal mee nemen dankzij de tool Lucidspark, of hardcopy op A0 als ik weer offline mag gaan ontwerpen met docenten.

Aan de slag!

Wil jij een blended module ontwerpen met het Blended Design Canvas of wil je het canvas leren gebruiken? Blend It geeft trainingen gericht op het ontwerpen van onderwijs met het Canvas of een train-de-trainer programma waarin jij leert het Canvas in te zetten in jouw organisatie. Neem contact op voor meer informatie en inspiratie!