Voorbeeld e-book Edumundo
En dan ga je met een e-book aan de slag in de les. Studenten lezen op hun device het boek, bekijken aanvullende filmpjes en lezen een verdiepend interview. Afsluitend maken ze individuele opdrachten. Het staat allemaal online, in een mooie omgeving, ideaal. Ze zijn voorbereid, hebben op hun favoriete medium kunnen studeren en dan komen ze naar mijn les.
E-Book
De afgelopen twee jaar heb ik les gegeven uit het e-book ‘Branding & Positionering’ van Boumans en van der Vorst, uitgegeven door Edumundo. Een goed boek, in een mooie online omgeving, altijd up to date en met een dashboard waarin ik kan zien wat mijn studenten doen. Wat een luxe, ik kan zien wat mijn studenten doen! Hoe lang ze lezen, wat ze lezen en hoe ze de opdrachten maken. Die learning analytics zijn toch wel een groot voordeel van leren online organiseren. Helaas zie ik ook dat de studenten helemaal niet lang bezig zijn met het boek, de opdrachten matigjes maken, kortom, zich er makkelijk vanaf maken. En dan komen ze naar mijn les.
Online vs gedrukt
Het grote voordeel van een e-book is dat het in een medium is gemaakt dat veel meer mogelijkheden biedt dat een gedrukt boek. Een e-book kan interactief, met beeld en geluid, ingericht worden. Het is makkelijk aan te vullen met actuele voorbeelden, linkjes naar relevante artikelen en biedt mogelijkheden voor online samenwerken. Het grote nadeel is dat studenten (blijkt uit onderzoek), minder goed leren van scherm dan van papier. Ook is het moeilijker overzicht over de stof te krijgen in een digitale omgeving, wat staat waar en waar was ik ook al weer gebleven? Een derde probleem is hoeveel stof je online kan aanbieden. In een boek is het makkelijker een model uitgebreid toe te lichten met veel tekst en plaatjes. Online veel lezen is niet ideaal, maar er kunnen wel filmpjes gebruikt worden. Aldus voorbereid komen ze naar mijn les.
In de les
In mijn dashboard heb ik gezien dat 70% van mijn klas zich redelijk heeft voorbereid. Ik heb de antwoorden op de vragen geïnventariseerd en vastgesteld wat wel en niet begrepen is. Ik heb sheets gemaakt om de moeilijke gedeeltes van de stof extra toe te lichten kortom, ik ben er klaar voor!
De eerste tien minuten van de les gaan op aan een klaagzang over wat wel en niet werkt in het e-book. De meeste problemen zijn minimaal en de helpdesk achter het e-book werkt prima, als studenten tenminste de moeite nemen die even te contacten. Overduidelijk moeten de studenten wennen aan deze nieuwe vorm van studeren.
Vervolgens moet ik toch aanhangig maken dat 30% van de aanwezigen hun werk niet heeft gedaan. Zonder in discussie te gaan over de reden van hun online afwezigheid, stel ik voor dat deze groep wel mee mag doen met het theoretische gedeelte van de les, maar tijdens het bespreken van de opdrachten deze elders moeten gaan maken. Onder enig gemor gaat de groep akkoord.
Nu aan de slag met de sheets. Ik verduidelijk de genoemde modellen in het boek en probeer de relevantie ervan uit te leggen. Ook heb ik nieuwe voorbeelden gezocht om een model daarop los te laten. Tot mijn schrik blijkt dat bijna niemand het model echt kan toepassen in een nieuwe situatie, maar ze hebben de stof toch gelezen en de opdrachten gedaan? Ter plekke besluit ik een deel van het e-book te herhalen in de les: Ik zet ze achter hun device, laat ze de stof weer lezen en toepassen op mijn case. Lopend door de klas geef ik feedback en uitleg. Uiteindelijk heb ik geen tijd meer om de opdrachten te bespreken, of de 30% studenten die niets hebben gedaan weg te sturen. Het zweet staat mij op de rug en van verdiepend lesgeven bovenop het e-book is vandaag geen sprake geweest.
Reflectie op de les en onderwijsvorm
Deze lesbeschrijving is van een jaar geleden, uiteraard was ik niet tevreden over hoe de les verliep en de rol van de studenten hierin. Werken met een e-book heeft mijn inziens grote meerwaarde, maar het vraagt wel de nodige verandering van het lesontwerp. Samen met de schrijvers van het e-book is een nieuw lesontwerp gemaakt dat de lessen zinvoller en meer verdiepend heeft gemaakt. De lessen zijn helemaal project gestuurd geworden. Door geen theorie meer uit te leggen in de les, maar studenten met hun eigen project aan het werk te zetten, wordt er veel intensiever met de modellen en theorie gewerkt. De theorie staat immers prima uitgelegd in het boek, studenten moeten echter de moeite nemen om goed te lezen en toe te passen.
Het klassikale gedeelte van de les bestaat nu uit een korte terugkoppeling van de learning analytics, uitleg over de structuur van de les en tijd voor studentvragen. Hierna gaan de projectgroepen aan de slag. Ik volg ze online en via korte consults. Aan het einde van de les haal ik iedereen nog even bij elkaar om samen te vatten wat we hebben gedaan en waar de leerpunten nog liggen. Om dit mogelijk te maken zijn de bijeenkomsten twee keer zo lang geworden (drie klokuur) en ook dusdanig ingeroosterd.
Online leren impliceert een zekere mate van zelfredzaamheid en vaak ook meer begrip van de stof. Mijn ervaring is dat dit, zeker in het begin, intensief begeleid moet worden door de docent. Net als dat docenten zoeken naar de beste blended lesvormen, zoeken studenten naar de beste blended leervormen. Door dit met studenten te bespreken kan al veel gewonnen worden, zij kunnen goed uitleggen wat wel en niet werkt voor hen en waarin ze nog kunnen ontwikkelen. Werken met een e-book is een flinke transformatie en vraagt echt andere lessen. Met ons nieuwe lesontwerp is het vak Branding & Positionering een succes, stijgt de studentwaardering en sta ik weer relaxed in de klas!