De voordurende Corona-crisis en de bijbehorende maatregelen stellen het onderwijs voor een volgende uitdaging. Hoe vaak en hoe snel kan een docent omschakelen van offline naar online onderwijs? Is het mogelijk om een digitaal onderwijs-noodpakket klaar te hebben liggen voor als je weer online moet? En is dat misschien een eerste stap richting duurzaam blended onderwijs?
Quarantaine
Momenteel zit de klas van mijn tienjarige dochter in quarantaine en luister ik mee met de online bijeenkomsten die hiervan het gevolg zijn. Ik noem het bijeenkomsten, want van les is geen sprake. De docent doet haar uiterste best contact te leggen met de leerlingen, ze aan het werk te zetten en in kleinere groepjes te begeleiden. Er is weinig ruimte voor online didactiek, want het was weer ad hoc en het blijft noodonderwijs.
Mijn dochter zit super gefrustreerd voor het beeldscherm, een klasgenoot zet per ongeluk een muziekje op en de docent probeert alle camera’s aan te krijgen en de microfoons uit. Een aantal kinderen is duidelijk ziek, en doen nauwelijks mee. Andere kinderen praten veel te veel en zien de bijeenkomst als een gezellig momentje met de klas. Wat in een klaslokaal een gezellig rommelige start van de dag zou zijn, is online tenenkrommend en demotiverend.
Wat ligt er op de plank?
Als docent en trainer denk ik dan: “Wat gebeurt hier? Waarom zag de docent deze situatie niet aankomen en heeft ze zich niet beter voorbereid?” Ditzelfde vroeg ik aan een aantal MBO docenten die ik die middag trainde. Zij klaagden ook over het online lesgeven en klassen in quarantaine. “Maar hebben jullie dan niets op de plank liggen? Is er geen routine van vorig jaar en online werkvormen die je zo weer in kan zetten?”
Het antwoord is ‘nee’. Er ligt niets klaar en het is elke keer weer een zoektocht naar hoe noodonderwijs ingericht moet worden. Er is geen tijd om iets ‘op de plank te leggen’ en de meeste lessen zijn dusdanig maatwerk, dat standaard materiaal niet werkt.
Methode
Ondanks dat ik meeleef met de strijd van docenten om ook online het beste uit hun leerlingen en studenten te halen, denk ik dat er meer mogelijk is. We werken toch (zeker in het PO, VO en MBO) met standaard methodes die het hele lesprogramma sturen? Waarom kan dat dan niet ook voor online noodonderwijs? Als opstapje naar duurzaam blended leren?
Ik heb verschillende lesprogramma’s klaar liggen die in bijna elke online les passen.
Je stopt je eigen inhoud erin en je kan aan de slag. Ook kan je studenten een standaard instructie geven (bijvoorbeeld aan het begin van het schooljaar) over hoe de opleiding om gaat met noodonderwijs en wat er van de studenten verwacht wordt in die situatie.
Denk in dagen, niet in lessen!
En als laatste, doe het met elkaar! Stem af hoe je de online dag van de studenten inricht. Focus op een duidelijke dagplanning, begeleiden in kleine groepen en coachgesprekken. Beperk het aantal klassikale lessen en als je die geeft, zorg dan voor die duidelijk opbouw en structuur. Misschien allemaal makkelijker gezegd dan gedaan, dus daarom denk en ontwerp ik graag met je mee. Als we een of twee uurtjes sparren, kunnen we al heel veel bereiken. En als er dan weer wat lucht is gaan we aan de slag met het ontwerpen van duurzaam blended onderwijs!