Een aardig deel van mijn werk is het inplannen van overleggen, uitwerkmomenten, voorbereidingsmomenten en soms zelfs weer reistijd. Mijn agenda staat vol met kleurige blokken die mijn werkweek in goede banen moet leiden. De praktijk is echter weerbarstiger, die planning staat mij vrolijk toe te juichen, terwijl ik iets totaal anders aan het doen ben: Mijn mail aan het opschonen, of bedenken hoe ik het beste nieuwe opdrachten kan binnen halen of een blog schrijven omdat ik opeens geïnspireerd ben. En zo wordt mijn keurig geregisseerde werkweek toch nog een mix van ad hoc acties en snel ingeplande werkafspraken.
SLB
Stiekem hoop ik dat je dit proces herkent en dat ik niet de enige ben die een structuur creëert, die ik niet aanhoudt. Uit ervaring weet ik dat hetzelfde proces plaats vindt bij studenten. Als mentor besteedde ik een flink deel van mijn SLB-lessen in jaar één aan het begeleiden van de planningsvaardigheden van mijn studenten. De meisjes kwamen vaak met prachtige kleurige overzichten (net als die van mijzelf) en de jongens keken even snel in hun telefoon en zeiden dat ze precies wisten wat ze moesten doen. In de praktijk waren er vaak twee of drie gestructureerde studenten, die via de groepsapp, het overzicht voor de hele klas verzorgden. Gelukkig waren er altijd nog die meedenkende docenten die de klas regelmatig herinnerden aan de tentamenperiode, opdrachtenweek en andere deadlines.
Plannen
Maar hoe is dat nu? De eerstejaars kennen elkaar nauwelijks, docenten zijn vooral bezig met het overdragen van lesstof in de online lessen en hét moment om te weten wat je moet doen, de pauzes, brengen studenten alleen aan de keukentafel door. En als het dan toch gelukt is om een goede planning te maken, is de kans groot dat die planning daar mooi ligt te wezen en de eigenaar iets totaal anders aan het doen is. Gelukkig hoor ik ook van docenten dat ze de laatste weken steeds minder ‘echt les’ geven en steeds meer de tijd nemen om studenten te helpen studeren. Door gesprekken te voeren, iemand even na te bellen of te mailen of door deel te nemen aan een groepsgesprek in een app.
Leren leren
Mijn inziens is de grootste uitdaging van blended en online leren niet zozeer de tools of werkvormen, maar het studeerbaar houden van het onderwijs. Iedereen snapt dat de hele dag ‘lessen kijken’ via een beeldscherm geen studeren is, toch gebeurt het nog heel veel. Iedereen snapt ook dat echt inzicht in een complex model meer vraagt dan een kennisclip en een Socrative quiz. Dus wat te doen? Besteed tijd, heel veel tijd, aan studievaardigheden! Leren, leren is misschien wel de belangrijkste les die je dit jaar kan geven. Niet alleen omdat studenten echt moeten leren leren, maar ook omdat ze zich bewust moeten worden dat dit een groot en belangrijk leerdoel is.
Leerstrategieën
Veel studenten vertrouwen op hun oude leerstrategieën en realiseren zich niet dat veel online zijn, niet hetzelfde is als online leren. Dat het doorlezen van een boek niet hetzelfde is als begrijpen wat er staat. En dat het uitrekenen van een som niet hetzelfde is als een vak leren. Veel docenten vertrouwen erop dat studenten er vanzelf wel achter komen hoe ze het beste kunnen leren, of ze maken de opdracht zo, dat het meer een invuloefening wordt dan een leerproces.
Het gevolg is dat een opdracht niet uitdagend genoeg is of dat studenten uitvallen omdat ze niet weten hoe ze iets moeten leren, niet omdat ze de studie niet aan kunnen. Daarom pleit ik ervoor dat docenten zich (laten) bijscholen in hoe ze hun studenten kunnen leren-leren. En daarmee bedoel ik niet iets met een leerstijlentestje, want die bestaan niet . . . Nee, echte leerstrategieën, waar ze uit kunnen kiezen en mee gaan oefenen. Bijvoorbeeld feedback geven en krijgen, supervisie kunnen voorbereiden en bijwonen, leren ontdekken wat je nog niet weet, effectief leren lezen, leren samenwerken, etc. En als je dan toch bezig bent, neem dan ook een paar digitale skills zoals nuttige bronnen vinden via Google, bronnen waarderen en natuurlijk kritisch denken mee!
Onderwijs ontwerpen
En hoe je dit in een blended lesprogramma verwerkt zonder leerdoelen over te moeten slaan? Ik kan je daarmee helpen. Samen maken we een blended lesontwerp dat studeerbaar, doceerbaar en volledig is. En in de tussentijd leer ik je ook heus nog wel een paar tools gebruiken 😊.