22 juli 2021
NOS NIEUWS • BINNENLAND •TECH • VANDAAG, 18:03 • AANGEPAST VANDAAG, 19:12
Wereldwijde storing websites voorbij, ook Nederlandse sites lagen plat
Stel je voor . . . de ene crisis is nog niet voorbij of de andere dient zich al aan. Ik ben niet echt van het doemdenken en ook niet van de complot theorieën, maar wat als? Wat als morgen en overmorgen en de maanden erna het internet eruit ligt, of niet meer betrouwbaar is? Wat als het tegenovergestelde van de Coronacrisis gebeurd, we MOETEN offline, geen internet, Google, of OneDrive: Kunnen we dan nog onderwijs verzorgen?
Rollercoaster
Ik mag toch hopen van wel! Onderwijs is meer dan het aanbieden van kennis en vaardigheden. Het gaat juist ook over het ontwikkelen van sociale capaciteiten en bezig zijn met persoonlijke ontwikkeling, maar hoe geef je dat vorm in een internet-vrije samenleving? Opnieuw worden docenten en studenten in een rollercoaster van een ontwrichtende realiteit gegooid. Er komen nieuwe vragen. Past iedereen wel in het gebouw? Hoe doen we onderzoek? Kan ik mijn Powerpoint nog gebruiken? Hoe deel ik kennis? En al die administratie . . . .
Het roer om?
Wat de Coronacrisis ons in ieder geval heeft geleerd is dat we als samenleving en het onderwijs best in staat blijken het roer om te gooien. Dat gaat niet vanzelf en levert de nodige schade op, maar er komen ook nieuwe inzichten. En dat zet mij toch aan het denken . . . Hoe afhankelijk zijn we van onze online gadgets? Hoeveel online zit er eigenlijk in ons onderwijs, hoe blended werken we al, bewust of onbewust? Volgens mij zijn we veel afhankelijker van online dan dat we ons bewust zijn. Daar is niets mis mee, maar maakt ons op een bepaalde manier wel kwetsbaar. Die kwetsbaarheid werd tijdens de Coronacrisis zichtbaar, hoe afhankelijk zijn wij (docenten, managers en beleidsmakers) van de huidige heilige huisjes in het onderwijs? En kloppen de fundamenten van die huisjes nog wel?
Functie van onderwijs
Mijn volgende vraag is eigenlijk nog belangrijker, een vraag die Biesta al jaren geleden heeft beantwoord, maar toch, wat is de functie van onderwijs? En hoe geven we die functie vorm? Begin 1900 deden we dat in grote klassen gericht op reproductie. In de jaren 50 verschoof de aandacht naar het leerproces van de individu, begin 2000 werd onderwijstechnologie en de kwalificatie van docenten steeds belangrijker en nu? Ik lees artikelen over het afschaffen van hoorcolleges, het volledig personaliseren van al het onderwijs of focus op homo ludens (spelende mens).
Voortschrijdend inzicht
Zijn we nog zo zoekende? En als (forgive my English) de pleuris uitbreekt, dan gooien we dan de handdoek in de ring? Ik geloof het niet! De kracht en kern van onderwijs zit in de interactie tussen docent en student. Zolang die interactie, het vragen stellen, op onderzoek doen, dingen uitleggen en ook durven zwijgen, vorm blijven krijgen, dan hebben we onderwijs. Wellicht moeten we heel wat opnieuw uitvinden, maar daar zijn we (als mensheid) goed in. Voortschrijdend inzicht is de belangrijkste motor achter ontwikkeling, persoonlijk en van onderwijs.
Dus ga er maar aan staan . . . onderwijs zonder internet, onderwijs zonder campus, onderwijs met ? De toekomst zou ik denken! Het is vakantie, dus een beetje filosoferen is nu wel op zijn plek!